Veel IJslanders hebben tot nu toe vooral de Britse regering de schuld gegeven van de ineenstorting van hun economie, want Londen liet in de herfst van 2008 de gelden van de IJslandse grootbank Kaupthing kortstondig bevriezen onder verwijzing naar de antiterreurwet. Dat zette een kettingreactie in de financiële sector van de Atlantische republiek in gang die zeker in een staatsbankroet had kunnen eindigen. Een onafhankelijke commissie kwam maandag met een gedetailleerd verslag van de financiële crisis dat licht werpt op de achtergronden. Volgens dit 2000 pagina’s tellende onderzoek is vooral de oude IJslandse machtskliek zelf voor een belangrijk deel verantwoordelijk.
De chef van de IJslandse Centrale Bank David Oddsson, nu hoofdredacteur van de grootste krant wordt veel de schuld in de schoenen geschoven. Verder beschuldigen de auteurs de regeringschef van weleer Geir Haarde, de Minister van Financiën Arni Mathiesen en de directeur van de toezichthoudende instantie van grote onachtzaamheid. De topmanagers van de drie grote banken waren in riskante internationale speculaties verwikkeld en hadden een schuldenberg opgebouwd die tienmaal groter was dan het Bruto Binnenlands Product van IJsland.
Nog in 2008, ook na het fiasco van Lehman Brothers, zouden de banken een derde van hun krediet hebben uitgegeven aan “assets” die inmiddels onder hoge schuldenlasten lagen zonder mogelijkheden tot terugbetaling. Met de gelden zouden nieuwe waardepapieren worden aangekocht. Een deel van de gelden verdween naar buitenlandse klanten en privépersonen in de directiekamers van financiën en economie hebben zich verrijkt, zo heet het.
Bovendien verspeelde de IJslandse effectenbank een krediet van de Bank voor Internationaal Betalingsverkeer in Basel, de centrale bank der centrale banken, meer dan 500 miljoen dollar. Bankmedewerkers vergaten de afrekening te verlengen. Hoofd van de Centrale Bank Oddsson heeft bovendien een hulpaanbod van andere Europese centrale banken afgeslagen.
“Hoofdoorzaak van de ineenstorting was echter dat de banken te snel groeiden. De omvang van onze banken vertwintigvoudigde zich in zeven jaar door ongecontroleerde deregulering,” zei een woordvoerster.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten