Nu bankgigant Goldman Sachs voor de Amerikaanse rechter wordt gedaagd, om zich te verantwoorden voor de afzetterij van klanten ten behoeve van de eigen winst en winsten voor bevoorrechte klanten, wordt een tipje van de sluier over bancaire wanprestaties opgelicht.
Toen enkele werknemers van de bank ontdekten dat het fout ging lopen met de handel in bepaalde complexe hypotheek producten, werd er naast het aanbod van die producten als "goede investeringen" druk gespeculeerd in de verwachting dat die handel binnen afzienbare tijd zou falen. Wat aan de ene kant dus in die handel verloren werd, werd tegelijk aan de andere kant met enorme speculatiewinsten gecompenseerd. Investeerders die de aanbieding van die "goede investering" voor zoete koek geslikt hadden verloren enorme bedragen. Ze zijn bewust om de tuin geleid. Het staat echter nog te bezien of een Amerikaanse financiële instelling voor dergelijke praktijken kan worden veroordeeld.
Verder staat ons bij dat die andere bankgigant, de City groep, onder andere de voormalige Griekse regering hielp met de malversaties die het land in grote problemen heeft gebracht, maar dat spreekt Amerikanen wat minder aan. Dat het financieel wangedrag van de bankenwereld nu aan de dag treedt, helpt de Amerikaanse Democraten in House en Senate om regulerende wetgeving op te stellen, maar aan de inmiddels bekende Amerikaanse naïviteit ontbreekt het niet. Geithner, de Amerikaanse minister van Financiën, heeft een wat halfslachtige benadering die weinig zoden aan de dijk zal zetten en de praktijken niet wezenlijk zal veranderen. In hoofdzaak komt het erop neer dat de banken niet te groot mogen worden zodat het omvallen van zo'n instelling onoverkomelijk zou zijn. In de geschiedenis van het kapitalisme is echter bekend dat het weinig uitmaakt, omdat de kleinere banken die dezelfde onbetrouwbare producten voeren dan omvallen met een soort domino-effect. Het gaat dus om het toezicht en de effectieve controle op betrouwbaarheid, met strenge sancties uiteraard. Tegenover de verdergaande voorstellen die de Democratische Senatoren doen, bestaat felle oppositie van de Republikeinen. Kennelijk denken de yanks nog steeds dat ze voor de hele wereld de nieuwe spelregels kunnen bepalen.
Is dat zo?
We weten nu dat Amerikaanse banken per definitie onbetrouwbaar zijn. Wie er zaken mee doet, wordt gegarandeerd besodemieterd en volgens mij vindt niemand het fijn daar het slachtoffer van te worden. Aan de andere kant is het niet verboden om met onze eigen banken zaken te doen in Amerika, mits je 50% van het banktegoed investeert in Amerikaanse zaken. Dat is goed te doen, want er is op een eerlijke manier ook best wat te verdienen in de States en het is dus niet extra lastig als onze banken onder goede controle staan. Een goede regulering staat dus niets in de weg, behalve misbruik van vertrouwen en als daar voor Amerikaanse begrippen grote bezwaren tegen bestaan, dan bevestigt dat de onbetrouwbaarheid van die Amerikaanse banken. De Republikeinen willen dat de banken het recht behouden om naar hartenlust te roven en frauderen, als het maar winst oplevert. Geen regulering dus, want, zo is de redenering, die oneerlijk verkregen winsten zijn goed voor de Amerikaanse economie.
Dat geloof ik niet en ik ben van huis uit al erg ongelovig maar het is ook tegen de ratio. Je doet toch geen zaken met onbetrouwbare partners als er ook meer betrouwbare partners voorhanden zijn? Met die laatsten ben je per definitie beter uit.
Binnen Europa en haar naaste partners zal er wel beter toezicht komen dan in de USA ooit denkbaar is. Enerzijds wordt het toezicht aangescherpt om grote banken niet te laten omvallen en dat zal de taak zijn van de centrale banken terwijl anderzijds door onafhankelijke instanties toezicht en tucht wordt uitgeoefend om de consumenten afdoende te beschermen. Dat hebben we al een beetje zo geregeld, maar niet streng genoeg, anders zouden we nu ook geen crisis hebben. Een land als Canada komt er beter vanaf omdat die niet met de Amerikaanse mode zijn meegegaan in het versoepelen van de regels.
Hoewel de Amerikaanse conservatieven zowel de Bolsjewistische revolutie als de fascistische omwenteling in Duitsland hebben gefinancierd, roepen ze nu dat de USA tegen fascisme en communisme (van hun President Obama) moeten worden beschermd door geen regulering van hun fatale financiële praktijken toe te staan. Het kapitalisme van de ongeremde en ongelimiteerde hebzucht mag geen strobreed in de weg gelegd worden. Het mooiste voor ons zou zijn, als ze daar nu hun zin in krijgen, zodat ze voor eens en voor altijd leren hoe onzalig dat gaat aflopen, maar ik verwacht dat de Democraten hun Financial Reform wel kunnen doordrijven. Dat is eerder gedaan door Roosevelt in de Grote Crisis van de jaren dertig der vorige eeuw, maar het punt is dat Republikeinen daarna al die verstandige maatregelen, die de huidige grote crisis zouden hebben voorkomen, weer hebben afgeschaft. Dat zal weer opnieuw gebeuren zodra er weer een Republikeinse President met een meerderheid in het Congres aan de macht komt. Reken erop dat het blijft sukkelen met die Amerikanen.
Het is alleen zaak dat wij genoeg leergeld hebben betaald en ons niet opnieuw laten meeslepen in zo'n ramp zoals de VVD, SGP en PvdV graag zouden zien, liefst zonder Europa. Ook demissionair minister De Jager (CDA) schijnt meer te voelen voor de symboolpolitiek en verbale afkeuring van misbruik zonder steekhoudende maatregelen. De boodschap is dat we de banken zichzelf moeten laten controleren en dat we erop moeten vertrouwen dat die aasgieren het beste met ons voorhebben. Dat werkt dus niet, maar je moet dus niet stemmen op politici die dat nog steeds niet inzien.
Het vervelende is dat de kiezers geneigd zijn de schuld van een crisis te geven aan de regering die er wat tegen gaat doen. Dan zijn ze tegen alle corrigerende maatregelen en kiezen ze weer voor de oppositie die de crisis heeft veroorzaakt. Zo komt het nooit goed.
