27 okt 2011

"Dag van de waarheid" voor de euro


Zoals verwacht kwam Berlusconi met lege handen naar het Eurotop overleg. Nou ja, met 17 lege briefjes trachtte hij zijn gezicht te redden wijzend op de bezuinigingen van afgelopen zomer alsof die ook werkelijk zouden zijn uitgevoerd, wat niet het geval is. Het dogma van Berlusconi is "als ik zeg, dat het okay is, dan is het okay en ik beloof plechtig, dat ik zal zeggen dat het okay is" en dat wil zeggen dat hij iedere bezuiniging zal doorvoeren waar het Italiaanse volk om smeekt, als het maar niet tegen zijn eigen zakelijke belangen ingaat. Als de andere Europese landen de Italiaanse rekening niet betalen zal de Italiaanse economie in elkaar storten. Het is voor iedereen duidelijk dat wij geen Italiaanse rekeningen gaan betalen, maar dat zal wel een economische ravage aanrichten in Europa. Het is dan wel zaak om van Italië af te komen. Italië uit de Eorozone zetten kan niet. Maar we kunnen zelf wel uit de Eurozone stappen en doorgaan met een Eurozone versie 2.0 zonder Italië en met een financiële autoriteit die zowel banken als staten beter in het gareel houdt. De Italiaanse verzekering dat ze absoluut niet van plan zijn iets van hun schulden af te betalen is uiteraard een totaal andere houding dan die van Spanje en Portugal. Zelfs Frankrijk lijkt zich te gaan schikken in het onvermijdelijke.

Zoals ik gisteren al schreef hebben we verder niets te verwachten van dit topoverleg en de datum dat men tot zaken denkt te komen is alweer verder weg geschoven naar de eerste week van november. Het is wellicht geen gek idee om tegen Berlusconi te zeggen dat er zijn aanwezigheid bij verdere beraadslagingen niet gewenst is. De irritante clown heeft al veel teveel spreektijd en aandacht gehad en als we Italië naar de verdommenis laten gaan is dat meteen een goede les voor andere partners.

De Europese pers beschouwt de extra eurotop die vandaag plaatsvindt in Brussel als cruciaal. Of het nu gaat om de redding van Griekenland of die van de eenheidsmunt, bezorgdheid domineert.

Het is vandaag “€-day voor Europa”, kopt De Morgen. Het Vlaamse dagblad vraagt zich af op zijn voorpagina of de Europese leiders erin zullen slagen de euro te redden. Politiek commentator Yves Desmet is daar niet van overtuigd. Hij verwacht dat op deze “wederom” beslissende dag voor de euro:
(...) de eurolanden – dixit voorzitter Herman Van Rompuy – een bazooka zullen bovenhalen om de financiële markten opnieuw in de pas te krijgen. (…)Voorlopig ziet het er naar uit dat alleen nog meer van de al geprobeerde recepten zullen gehanteerd worden: nog een beetje meer verlichting van de Griekse schuld, nog wat meer kapitaalverhoging bij de banken, nog wat meer miljarden voor het noodfonds. Dat hebben we al eens gezien, en tot hier toe heeft het op de markten niet de minste indruk gemaakt. (…) De bazooka lijkt daarom meer op een waterpistooltje.

Volgens La Vanguardia "hangt de toekomst van de euro af van een onzekere top" met ingewikkelde discussies:
De overeenkomst over de euro is net een baboesjka, waarin zich meerdere andere poppetjes bevinden. Als zij niet precies in elkaar passen, kan het volgende poppetje zijn voorgangers niet volledig omvatten. Overeenstemming over een verhoging van het bedrag in het noodfonds hangt nauw samen met de afschrijving van vijftig procent van de Griekse schuld, de herkapitalisatie van de banken en de toezeggingen van alle lidstaten om de economie nieuw leven in te blazen. Want zonder groei kan de crisis niet worden bezworen, alle bezuinigingen en reddingsoperaties ten spijt.

Volgens de commentator van het Catalaanse dagblad, moeten de zeventien eurolanden echter kiezen "tussen wat onrechtvaardig en wat ongeschikt is":
Als we, om de Duitsers te kalmeren, ervoor kiezen financiële instrumenten in te zetten zoals verzekerings- en schuldmechanismen, dan wordt er geschermd met middelen die nooit op tafel worden gelegd. Op deze manier kan de schuld van landen in moeilijkheden niet worden verdedigd en zal de omvang van de onbetaalbare schuld alleen maar toenemen. (...) Daarom maken de landen in de eurozone zich zorgen over de Duitse obsessie, te weten de angst voor inflatie, die verhindert dat de ECB bij de oplossing van de crisis wordt betrokken. Keynes zei ooit dat 'inflatie onrechtvaardig en deflatie ongeschikt is', maar dat 'het erop lijkt dat deflatie van beide de slechtste optie is, want in een verarmde wereld is groei van de werkloosheid erger dan renteniers teleurstellen'.

Het Griekse dagblad To Ethnos stelt dat "de eurozone in verwarring is vanwege het veto van Merkel". Dat de top juist nu plaatsvindt zorgt voor extra spanning:
De situatie in Brussel is explosief. Alles hangt af van de houding van Duitsland, nu Angela Merkel een muur heeft opgetrokken tussen haar en de andere Europeanen. Er zou moeten worden besloten de Griekse schuld met vijftig procent te verlagen. Het IMF pleit zelfs voor een afschrijving van zestig procent. Dit zal de banken grote schade berokkenen. Zijzelf beweren dat een percentage boven de veertig procent hun ondergang betekent. Concreet gezegd, de bondskanselier wil de banken laten betalen. Dit alles speelt zich af in een context waar de spanningen hoog oplopen, waar Italië een onverschillige houding tentoonspreidt en waar Griekenland aan de rand van de afgrond komt te staan als niet de nodige orde in deze warboel wordt geschapen.

In Duitsland wacht Handelsblatt de uitslag van de top niet af en kopt: "De dag van de gebroken beloften". Het economische dagblad betreurt dat de Europese leiders op het punt staan hun toezeggingen aan de kiezers, beleggers en banken te veronachtzamen:
De top is nog niet eens begonnen, maar de slotverklaring ligt al klaar. Voor de staatshoofden en regeringsleiders is er immers iets belangrijkers dan het veiligstellen van de gemeenschappelijke munt, namelijk het veiligstellen van hun reputatie. Daarom bejubelen de zeventien eurolanden nu al de prachtige resultaten die zij op het punt staan te boeken: 'Het vandaag gesloten akkoord betekent een belangrijke extra stap in de goede richting. De euro berust nog steeds op een solide fundament', valt te lezen in een concept-slotverklaring. In werkelijkheid is de basis van de euro ondermijnd door een handvol gebroken beloften. (...) De schuld wordt geherstructureerd en het noodfonds zal een bijzonder krachtige hefboomfunctie krijgen…

Tenslotte schrijft Le Figaro dat na deze top een nieuw Europa zal oprijzen onder leiding van Duitsland:
Als we moeten kiezen tussen het Duitsland van Merkel en het Italië van Berlusconi, dan is de keus snel gemaakt. Zij die menen dat Parijs aan de leiband van Berlijn loopt en daarop kritiek leveren, begrijpen niet hoe ernstig de crisis is. (...) In de nieuwe structuur die zich aftekent, is deze hoofdrol van Duitsland een gegeven. Dit moet ons aansporen hand in hand met Duitsland ambitieuze plannen te ontwikkelen om Europa weer op te bouwen.