Nertsen zijn hartstikke leuke beestjes, als je even hun eigen bloeddorstige gedrag in de vrije natuur niet meerekent, maar dat is hun natuur en erg leerzaam. Het lijkt me nu niet meer van levensbelang voor de samenleving, dat we ons tooien met nertsenbont bij ontstentenis van berenbont en als het dan niet nodig is, om die beestjes te fokken voor hun bont, laten we daar dan eens een referendum over houden.
Dat is nu typisch een onderwerp voor een referendum, om zo de kiezer het gevoel te geven meer bij de nationale politiek betrokken te zijn. Dat mag best een bedrag aan schadevergoeding voor die bontkwekers kosten. Die hebben geïnvesteerd toen het nog mocht en hun wettelijke rechten moeten worden afgekocht. Het is echt geen drama.
Bontjassen kom ik nauwelijks meer tegen in de buitenlucht, al droom ik er wel eens van, wellustig gevuld met iets menselijks van de vrouwelijke kunne dat me aanspreekt. Dat geeft wel eens vlekken in m'n beddegoed, hoewel de vooraf geprogrammeerde verse koffie als instrumentele begeleiding bij het ontwaken, overeenkomstig mijn leeftijd, in tweede instantie meestal wint.
Zie? Je hebt verschillende impulsen tegelijk, verschillende keuzes in verschillende menu's en dan heb ik het alleen nog maar over het dagelijks wakker worden. Je moet geen referendum houden over zulke complexe vraagstellingen. Dat is ook veel te persoonlijk en het gaat niemand wat aan hoe je in je privé-leven wordt beïnvloed. De vraagstelling van een referendum moet eerst geobjectiveerd worden, verwijderd van persoonlijke fantasie en dromen.
Ik heb dat vooral betoogd met betrekking tot de zogenaamde Europese Grondwet, die in feite echt geen grondwet was, maar een samenvoeging van de bestaande verdragen, aangevuld met wat zeer gewenste democratiserende herstructurering van bevoegdheden en procedures.
Dat gaf tegenstanders de gelegenheid om, geheel ten onrechte, te betogen dat een "ja" de democratie verder zou ondermijnen. Het tegendeel was juist het geval, maar, hoe duidelijk ook, in de massa van het complexe geheel moeilijk terug te vinden. Niemand die "nee" stemde had alles gelezen waarover het ging en met zo'n beroerde presentatie moet je bij het Nederlandse volk niet aankomen.
Eén van de meest beschamende ongelukken vond ik wel de bangmakerij van Laurens Jan Brinkhorst, dat Nederland uitgestoten zou worden uit de Europese Unie. Tja, vanwege de catastrofaal slechte marketing van een product, waarvan we elke dag de enorme voordelen genieten? Zo kun je mij niet bang maken, wel kwaad. Ik zou, alleen daarom al bijna zelf ook "nee" gestemd hebben.
Een referendum moet je houden over zaken die heel overzichtelijk zijn en dan nog vergt het veel om er goede voorlichting over te geven, maar vooral ook wetgeving die het verbied om bewust een verkeerde voorstelling van zaken te geven.
Ik geef als voorbeeld de voorstelling die Van Agt gaf aangaande abortus, dat huilende kindertjes uit de moederschoot gerukt worden en achteloos in een emmer geflikkerd, om met het vuilnis te worden afgevoerd. Dat bedoel ik, liegen en bedriegen, om je zin door te drijven met het doel door zo'n taboe illegale abortus op een numeriek hoog peil te houden, met zo veel mogelijk slachtoffers onder ongewenst zwangere, dus heel "zondige" dames.
Dat is namelijk wat de statistiek aangeeft als het verschil tussen landen waar abortus verboden is en waar het is toegestaan. Van Agt was niet zo dom of onwetend om de feitelijke gegevens niet te kennen. Hoe strenger het verbod, hoe meer het voorkomt met een evenredig aantal slachtoffers. Voor Van Agt kon het aantal door God zelf gruwelijk gestrafte dodelijke slachtoffers nooit groot genoeg zijn en, dat geef ik toe, hoewel ik in mijn persoonlijk leven abortus niet aanvaardbaar vind, dat is mijn vrije keus in mijn omstandigheden en mogelijkheden die geen voorschrift voor anderen mag zijn.
Om verder te gaan op het vraagstuk of en hoe referenda de democratie meer beleefbaar kunnen maken, moet je de overzichtelijkheid van de eenvoudige vraagstelling overbrengen, met inzicht aangaande de praktische consequenties. Als je tegen abortus bent worden er meer abortussen uitgevoerd en als je het toestaat worden er minder abortussen uitgevoerd. Dat blijkt zonneklaar uit de statistieken.
Dat is heel iets anders dan de angst zaaiende speculaties van Laurens-Jan Bronkhorst, die ik aanhaalde.
Dus, wat wil je nou eigenlijk? Dat moet iedereen voor zichzelf beslissen.
Dan dient het strafbaar te zijn om propagandistisch te ontkennen dat de statistieken dat inderdaad uitwijzen, tenzij aangetoond kan worden dat die statistieken een vals beeld geven van de werkelijke situatie, wat met abortussen dus echt niet kan, als je afgaat op de geregistreerde meldingen van zwangerschap en de telling van geboortes als primaire basis, aangevuld met complicaties ten gevolge van geknoei en de gemiddelde risicofactor bij de gemiddelde of plaatselijk gebruikelijke omstandigheden.
Politiek staat nog steeds slechts gedeeltelijk in relatie tot de kunst van besturen en dat is vooral te wijten aan de hang naar ideologie. Je moet als politicus aansprekende principiële uitspraken doen, denkt men, maar in feite gaat het om praktisch effectief beleid om dingetjes, die niet lekker lopen of domweg de verkeerde weg opgaan, wat beter te laten werken.
Het gaat erom, dat zoveel mogelijk mensen zoveel mogelijk welbevinden voor iedereen ervaren. Het eerste wetje van Pointer houdt in dat dit de enige en reële basis van democratie is.
Daar komt nog heel wat bij kijken, want het is een zooitje nu, maar overal elders is het op de meeste punten nog beroerder en we staan daarom nog steeds aan de top als he gelukkigste volk ter wereld, maar dat laatste kan snel verkeren.
Ik ben een sterk voorstander van referenda, mits enkel aangaande eenvoudige, eenduidige en goed gedocumenteerde vraagstellingen. Realiteit is het machtigste wapen van progressieve liberalen en ik zie eigenlijk geen andere relevante tegenstelling meer dan die van progressieve liberalen met conservatieve liberalen en met neo-fascistische (PVV) of neo-communistische (SP) ideologieën als gepasseerde outsiders die meer gemeen hebben dan dat ze verschillen. Dat is domweg onbenul dat moet worden bestreden met objectieve educatie, trouwens ook link voor religie (maar dat terzijde).
Kijk, links, in de betekenis van socialistisch zoals Karl Marx dat zag of ietsje die kant op, dat is echt niet progressief, omdat daarin wel het idee over historisch materialisme, maar de actuele realiteit niet dominant richtinggevend is en ooglappen voordoen om een Utopie te realiseren is echt uit de tijd. Als je trouwens Hegel wilt volgen kun je beter meteen bij het Calvinisme aansluiten om bij de CU uit te komen. Dat is een kortere weg waarop iets minder ongelukken zijn gebeurd. Er is dus ook veel mis mee, maar dat is hanteerbaar, omdat kerk en staat gescheiden zijn en we het daarover eens zijn.
Dat is wat we tegen Wilders, de USA, Turkije en Israël verdedigen moeten en de essentie is dat onze staat niet op Joods-Christelijke beginselen (hoewel toegestaan) is gebaseerd, maar op Romeins-Humanistische rechtsfilosofie, waaraan de overgrote meerderheid van ons volk, verdeeld als we zijn in talloze minderheden, het voortbestaan aangaande het vege lijf te danken heeft. De huidige trend om elkaar de hersens in te slaan, vanwege religieuze of ideologische, dan wel culturele verschillen, of op z'n minst om animositeit te genereren of te bevorderen, dat komt wel eens op in onze neus, maar dan moeten we dat goed uitsnuiten.
De laatste tijd hoor je het vrijwel dagelijks overal roepen op de publieke omroep dat we zo verschrikkelijk op joods-christelijke tradities gebaseerd zijn als staat, en dat wordt geroepen omdat men ervan uitgaat dat we niet meer weten dat zoiets betekent dat we iedereen die een afwijkende mening heeft domweg afslachten. Een aardig voorbeeld is nog altijd de juridische moord op de werkelijke grondlegger van onze staat, Johan van Oldenbarnevelt, in het jaar 1619, dat de bevindingen van de Gereformeerde Synode van Dordrecht, by wijze van referendum de populistische Grondwet van de Verenigde Nederlanden werd, in strijd met alles wat door de Unie van Utrecht wettelijk was beslist. Het is vergelijkbaar met de Europese Unie, dat uiteindelijk het verstand (de realiteit dus) toch wint, terwijl men ook als enige best mag terugvallen naar de middeleeuwen, wat de PVV dus gaarne zou zien en waarvoor in de VVD ook veel sympathie bestaat, nog afgezien van de SP-ers, die zo gefrustreerd zijn omdat het oude wereld-idee van Marx niet klopt, dat ze graag nog verder teruggaan naar de ideeën van reeds lang uitgestorven "natuurvolkeren", toen het lokale stamhoofd de baas was en elke centrale overheid en institutionele regulering ontbrak. Ook de Taliban gaven een goed voorbeeld hoe je zo kunt scoren en die positie zullen ze wel weer terugwinnen ook, want volgens de tweede wet van Pointer is democratie een zelf-hulp organisatie, zowel daar als hier.
Je kunt een ander niks duurzaam opdringen en als je dat toch forceert, kweek je heftige tegenstand van lieden die je moet uitschakelen, totdat je de enige overlevende op aarde bent en wie dient of beschermt jou dan nog? Dat is het historische lot van autoritair conservatieve ideologie waarop realistisch progressieve innovatie het enige reddende antwoord is, altijd al en ook nu.
Samen het beste voor ons allen is een zaak van wetenschappelijk afwegen der hoofdlijnen in het kader van gelijkberechtiging, maar niet allemaal gelijk en juist daardoor allemaal rijk. Als je dat goed kunt uitleggen is het houden van eenduidige overzichtelijke referenda een verdomd goed voertuig van de democratie.
