"Heeft de financiële wereld het gemunt op de landen die deel uitmaken van de eurozone?" Die vraag van Libération klinkt sinds vrijdag bij de ministeries in de lidstaten en in de wandelgangen van de Europese instellingen. Die dag hadden de beurzen van Madrid en Lissabon het zwaar te verduren, en ook "de beurs van Parijs verloor 3,4 procent. En die van Athene 3,73 procent", aldus het Franse dagblad. "De euro dook voor het eerst sinds acht maanden onder de grens van 1,36 dollar. Alle ogen waren gericht op de 30.000 miljard aan overheidsschuld van de landen van de G7 en de situatie in Griekenland, Spanje en Portugal."
"Naarmate de onrust over de stand van de overheidsfinanciën in het algemeen toeneemt, proberen speculanten de soliditeit van de eurozone te testen door de zwakke schakels aan te vallen", aldus het financieel-economische dagblad La Tribune. "Een van de idolen van de financiële markten, de Amerikaanse econoom Nouriel Roubini, heeft immers een paar dagen geleden gesteld dat de monetaire Unie mogelijk uiteen gaat vallen" Het financiële dagblad voegt daaraan toe: "Door de druk die speculanten op de euro uitoefenen en de premies die zij opeisen ter financiering van de landen die deze zo hard nodig hebben, leggen zij de vinger op de zwakke plek van de EU, de op één na grootste wereldmacht, gemeten naar het BNP: de afwezigheid van een Europese regering en de strikte regels van het Verdrag van Maastricht, op grond waarvan solidariteit tussen de lidstaten is uitgesloten."
"Investeringsbank en hedgefondsen hebben aanval op euro aangestuurd"
De destabilisering van de eenheidsmunt zou dus opzettelijk zijn gedaan, en Libération wijst hiervoor zelfs drie schuldigen aan. "Volgens de informatie waarover we beschikken, die afkomstig is van marktautoriteiten en financiële instellingen, worden de aanvallen op Griekenland, Portugal en Spanje aangestuurd door een grote Amerikaanse investeringsbank en twee belangrijke hedgefondsen. Zij zijn erop uit om zo veel mogelijk geld te verdienen door paniek te zaaien, waardoor zij steeds hogere rentetarieven van Griekenland kunnen eisen door te speculeren. Waarom noemen wij deze instellingen niet bij naam? Omdat het om een reeks veronderstellingen gaat die een rechtbank in geval van een proces ontoereikend zou achten. Zoals een actor op de markt stelt: "Met deze mensen moet je geen spelletjes spelen."
In het Franse dagblad Libération wordt gesteld: "De twee hedgefondsen die de Griekse markt in hun macht houden, waren razend over het feit dat zij slechts 2 procent van de laatste Griekse lening hadden ontvangen en zijn vastbesloten om paniek te zaaien op de CDS-markt (credit default swap), de "credit default swap". Wat houdt dit precies in? Het is een verzekering tegen een eventueel verlies van kredietwaardigheid van een land waaraan geld is geleend. Een credit default swap heeft een prijs, en wordt op een niet-gereguleerde en volledig ondoorzichtige markt verhandeld."
Een Angelsaksische samenzweringstheorie
In Madrid wordt schrijft het dagblad El País: "Niets van wat er op dit moment gebeurt, ook de berichtgeving in een aantal buitenlandse kranten met apocalyptische commentaren, berust op toeval. Het is eerder ingegeven door persoonlijke belangen." De Spaanse minister van economische zaken, Elena Salgado, brengt op 8 februari een bezoek aan Londen om te trachten de beleggers in de City en de media "ervan te overtuigen" dat de Spaanse economie kredietwaardig is. Daaruit valt alvast op te maken waar deze "persoonlijke belangen" zich bevinden.
Op Charlemagne's notebook, het Europese blog op de website van The Economist, wordt de theorie van een "Angelsaksische samenzwering of iets soortgelijks" echter resoluut van de hand gewezen. Die samenzwering zou haar wortels hebben in het feit dat de Britten de euro altijd hebben gehaat (en de Amerikanen de munt als bedreiging zien) en zij de euro in diskrediet trachten te brengen en zo de aandacht proberen af te leiden van de problemen die de dollar en het pond momenteel ondervinden. De auteur werpt echter tegen dat "zelfs de meest conservatieve en eurosceptische kranten zoals de Daily Mail, helemaal niet zo verheugd zijn over de problemen in de eurozone, omdat zij vrezen dat deze zullen overwaaien naar de Britse en Amerikaanse economie".
"De methode Isărescu"
Volgens Libération moeten de Europese regeringen en de Europese Centrale Bank nu "vooral trachten om de rust op de markten te doen wederkeren door duidelijk te maken dat zij het slachtoffer zijn van speculanten en het risico lopen veel te verliezen door met hen mee te gaan […]. Het is nu te laat om terug te komen op het Verdrag van Maastricht, waarin is vastgelegd dat lidstaten in de eurozone elkaar geen helpende hand mogen bieden. Als beleggers de garantie hebben dat Griekenland niet ten onder zal gaan, zal het tij worden gekeerd."
De Roemeense nieuwssite Hotnews.ro noemt dit de "methode-Isărescu", naar de directeur van de Roemeense Nationale Bank, Mugur Isărescu. Hotnews licht toe dat "een Roemeense bank afgelopen najaar aan haar cliënten had toevertrouwd dat de nationale munt, de leu, in waarde zou dalen. Er gingen weken voorbij en de waardedaling van de leu bleef achter bij wat speculanten hadden gehoopt. De cliënten van de bank gaven daarop massaal opdracht hun beleggingen te verkopen, wat enorme verliezen bij de bank in kwestie met zich meebracht." De Roemeense Nationale Bank, die deze vrees nooit heeft bevestigd, heeft zelfs "enige winst gemaakt". "De Europese Centrale Bank zou dit voorbeeld moeten volgen."