In het rustige stadje Zierikzee strijkt een Irakees vluchtelingengezin neer. Jarenlang wordt de vrouw en haar kinderen bedreigd en gemolesteerd door de man. Als de man in afwachting is van berechting wegens huiselijk geweld, wordt hij vrijgelaten met een gebiedsverbod voor heel Zierikzee. Dat gebiedsverbod wordt opgelegd omdat hij een reëel gevaar vormt voor het gezin. Het gezin wordt echter niet gewaarschuwd, ook de politie of enige andere instantie niet en dus er is geen enkele beschermende maatregel genomen. Justitie vindt het kennelijk niet nodig te waarschuwen dat de man weer vrij rondloopt. De man gaat naar het huis waar het gezin woont en vermoord twee van de kinderen, waarna hij ook bij de buren de vrouw probeert te vermoorden. Ook daar wordt geschoten. Dan, plotseling verlaat hij de plaats van zijn misdaden en pleegt elders zelfmoord. De vrouw en één van haar kinderen overleven het.
Was dit drama te voorzien?
Jazeker, de plannen van de man en zijn ongeremde gewelddadigheid waren bekend.
Was het drama dan wel te voorkomen geweest?
Jazeker en zelfs zonder bijzondere moeite.
Waarom is het dan niet voorkomen?
Het antwoord is even eenvoudig als gruwelijk: daar had justitie domweg geen zin in.
Dus ze hebben een onschuldige vrouw en haar kinderen moedwillig aan de dood overgeleverd?
Ja.
Maar dat is toch ongelooflijk?
Ja, daarom kunnen ze dat juist doen. Er is toch niemand die er zelf niet bij betrokken is die het gelooft. Dat geeft onbeperkte macht en daar gaat het om. Daar is niet tegen te vechten, ga maar na: ze zeggen doodleuk dat de vrouw nooit zelf hulp heeft gezocht en zelfs hulp heeft geweigerd. Dat kan toch niet? De politie gaat echt niet huis aan huis langs de deuren om willekeurige burgers, die nooit ergens over geklaagd hebben, hulp aan te bieden, dus hoe kan ze dan hulp weigeren, als ze zelf de zaak niet heeft aangekaart? Dat kan dus niet kloppen en dan kijk je wat verder. Als justitie grofweg staat te liegen, moet er wel iets aan de hand zijn.
De vrouw zegt dat ze vrijwel dagelijks om hulp heeft gevraagd, dat ze zodoende kind aan huis was bij de politie. Je vraagt wat voor hulp er dan aangeboden is en dat hoor je dat haar is aangeraden om te verhuizen, maar er is geen vervangende woning te krijgen. Dus waar moeten ze heen? Bovendien wat helpt dat? De dader komt er direct achter wat het nieuwe adres is want dat wordt voorgelezen bij zijn proces en het staat dus al eerder op papier. Hij kan het al weten als hij nog vrij rondloopt en ook als hij al vast zit kan hij verlof krijgen om thuis even zijn gezin te gaan uitmoorden. Weggaan is gevaarlijker voor het gezin, omdat ze in een vreemde omgeving niet meteen ook zulke goede contacten hebben met buren en dergelijke als thuis. De vrouw en het kind die het beide overleefd hebben, waren bij de buren en anders waren ze ook dood geweest. Het lijkt er dus meer op dat justitie ze in een vreemde omgeving wilde hebben, waar ze extra kwetsbaar zouden zijn, maar ze gaan gelukkig niet over de toewijzing van woningen, anders zouden ze in die opzet zijn geslaagd. Nu is de overlevende een lastige getuige en ze wordt beschermd doordat de zaak publiek geworden is. De opzet is maar ten dele geslaagd en daar houden ze niet van. Kortom ze liegen dat de vrouw geen hulp heeft gezocht en dat ze hulp heeft geweigerd en dat is nogal onhandig, dus kennelijk zijn ze niet gewend dat er iets niet goed gaat. Ze worden dag-in-dag-uit verwend met klinkende successen.
Successen met dodelijke afloop?
Ook, maar denk bijvoorbeeld aan de problematiek met jonge pooiers die op iedere school in het hele land, zonder uitzondering, want er is geen school vrij van, slachtoffers maken onder jonge meisjes. Daarbij worden ook talloze gezinnen volkomen verwoest. Hoe kunnen mannen die seks hebben met meisjes van 12-13 jaar en die meisjes verslaafd maken aan drugs om ze te gebruiken in de seksslavernij, hoe kan zo'n man vrijgesproken worden, als de feiten niet alleen bewezen zijn, maar de beklaagde ook nog heeft bekend? Waarvoor dient de wet dan nog?
Mensenhandel, kinderporno, handel in wapens en drugs of moord, misdaad als dagelijkse routine, heterdaad en bewezen feiten, het kan allemaal ongestraft plaatsvinden. Desnoods wordt er even een vormfout ingelast door bijvoorbeeld afgeluisterde gesprekken tussen de advocaat en dienst cliënten te gebruiken. Hulpeloos haalt justitie de schouders op, maar dat is theater. Ze kennen de regels en overtreden die bewust. Dat is niet incidenteel maar structureel.
Worden ze daarvoor betaald?
Dat weet je niet, maar je kunt het niet altijd uitsluiten en soms kunnen ze natuurlijk bedreigd worden of zich door de gewelddadigheid van de dader bedreigd voelen, zo van: als ik hem laat veroordelen komt hij misschien achter mij aan. Maar meestal is het gewoon machtswellust, dat ze dingen kunnen laten gebeuren die gewoon absoluut niet kunnen en die ze dan toch met zeer geringe inspanning voor mekaar krijgen. Dat ontstaat niet zomaar. Er ligt een p[atroon aan ten grondslag.
Leg dat dan maar eens uit.
Het is al algemeen bekend, want we kennen het spreekwoord: "waar je mee omgaat, daar wordt je mee besmet". Dat is letterlijk ook zo.
Ik kende iemand die in de jeugdgevangenis "Het Poortje" werkte en die hadden wel eens een personeelsfeest. Die mensen gedroegen zich bij zo'n gelegenheid meer dan schandalig in een restaurant, voeten op tafel, overlast en ten slotte werd het rek met duurste flessen wijn "behandeld" zoals je alleen van jeugddelinquenten kunt verwachten dat ze het doen. Iemand zei, dat je er vier jaar lang mee kunt omgaan voordat je de onvermijdelijke keus moet maken, meedoen, overspannen worden of weggaan. Ik denk dat het met andere justitieambtenaren ook wel zo zal gaan, maar een baantje als officier van justitie is te lucratief en veilig om het gauw op te geven. Vervolgens verlies je net als je klanten ieder normbesef en tenslotte schep je er plezier zelf medeplichtig te zijn, te weten dat je kunt beslissen over leven of dood wordt vooral ervaren als het inderdaad dodelijk afloopt, omdat je iets gedaan of nagelaten hebt, zonder daarop aangesproken te worden, alsof je volkomen onkwetsbaar bent.
Zo werkt het ook, want de werkelijkheid is inderdaad ongelooflijk en er is dus niemand die het gelooft. Je komt er zelfs mee weg, als je zegt, dat het slachtoffer in Zierikzee hulp geweigerd heeft. En zelfs al zou dat zo zijn, kun je dan die moordenaar gewoon op haar en haar kinderen afsturen en dat verzwijgen tegenover de plaatselijke politie zodat die geen extra beschermende maatregelen nemen? Er had een cordon om dat huis gelegd moeten worden, sluipschutters op de daken, een arrestatieteam paraat, permanent vier politiemensen rond de man op korte afstand. Het had niet mogelijk mogen zijn dat hij met een vuurwapen over straat ging. Hij had een gebiedsverbod, maar niemand die op hem lette terwijl ze wisten dat hij erop af zou gaan.
Waar ben je dan mee bezig?
Er is nog veel meer aan de hand, weten we nu, maar er gebeurt niets omdat ze elkaar - nog meer dan priesters in de Rooms Katholieke kerk - de hand boven het hoofd houden.
