Adequate reactie op Griekse actie

Een aangepast referendum
"We geven ze geld, we schelden de helft van hun schuld kwijt,en dan wijzen de Grieken die cadeautjes in een referendum af? Je zou haast denken dat het hier om een bizarre grap gaat", betreurt Mladá Fronta DNES. Het Tsjechische dagblad loopt vooruit op een definitief faillissement van Griekenland in de komende maanden. "De economische realiteit schikt zich niet naar het dictaat van de Staat, noch naar een volksraadpleging of een referendum. De economische situatie is zoals zij is en kan hooguit worden gemaskeerd, verdrongen, ontkend of vervalst."
"De onpersoonlijke schuld" van de Griekse staat, waarvoor niemand de verantwoordelijkheid op zich wil nemen, is nu verworden tot "een politikum", een onderwerp dat wordt ingezet voor politieke doeleinden, meent het dagblad. "De Grieken kunnen nu nog maar één ding doen: de uitkomst van het referendum aanpassen aan de wensen van Brussel".

Je verwacht het niet meer na al het gelummel en geklungel in de eurocrisis, maar deze keer is er iets positiefs te melden van het Griekse front. Het meest positief is dat er niet eerst wekenlang vergaderd hoeft te worden over wat de reactie zou moeten zijn. Nee, prompt erbovenop!
Ten tweede is het ook nog de enige juiste reactie. Dat het Griekse volk mag kiezen door middel van een referendum, goed, dat moeten ze zelf uitmaken, maar het moet dan wel gaan over de vraag of ze in de Eurozone willen blijven met alle consequenties van dien. Als ze in de Eurozone willen blijven, aanvaarden ze dus de wurgcontracten en heeft Papandreou draagvlak om de uitvoering van het akkoord door te drukken. Stemmen ze in meerderheid tegen dan zijn ze meteen los van de Eurozone en is de drachme weer hun munt die ze dan fijn mogen devalueren om daarna op eigen kracht hun positie te versterken ten opzichte van de euro en de dollar. Dan geeft Europa de Grieken dus geen blanco cheques meer.
Aangezien de Griekse economie slechts klein is kunnen wij de schade daarvan wel opvangen. Het zou een uitkomst kunnen zijn.
Meer ook niet, want waarschijnlijk schrikken de Grieken ervoor terug geheel op zichzelf aangewezen te zijn. Dan stemmen ze dus voor de euro en het blijft nog steeds vrijwel onmogelijk om aam de eisen te voldoen. Dat wordt met zo'n referendum niet opgelost, zoals het geciteerde Tsjechische dagblad ook stelt.
Ook is het nogal onzeker of het referendum er echt komt, want veel waarschijnlijker is, dat de Griekse regering gaat vallen, omdat het kabinet de meerderheid in het driehonderd koppen tellende parlement verliest en om een referendum te kunnen houden zijn zelfs honderdtachtig voorstemmers in het parlement nodig. Krijgen de Grieken dan de coalitie terug die alle ellende heeft veroorzaakt?
Er wordt gezegd dat het referendum op 4 december zal worden gehouden. Dat is dus voorbarig want het parlement moet er nog over stemmen. Zeker is dat de Grieken beduusd zijn door het radicale voorstel van hun regeringsleider. De demonstraties, die op de nationale feestdag van afgelopen vrijdag op een volksoproer gingen lijken, zijn plotseling gestaakt.

De Frankfurter Algemeine Zeitung geeft ook een bijdrage aan de discussie:

Democratie heeft een prijskaartje
Waar bestaat die onredelijkheid van de Grieken eigenlijk uit? De Griekse premier legt een belangrijke vraag over de toekomst van zijn volk aan datzelfde volk voor. Daarop reageren de zogenaamd voorbeeldig zuinige inwoners en politici van de Bondsrepubliek met paniek – maar alleen maar omdat de financiële markten ook paniekerig reageren. Zij hebben zich allemaal tot gevangenen gemaakt van de verwachtingen, die op de financiële markten worden gekoesterd.
Het wordt steeds duidelijker dat wat Europa momenteel ondergaat, niet zomaar een 'episode' is, maar een machtsstrijd tussen het primaat van de economie en het primaat van de politiek. De politiek heeft nu al enorm veel terrein verloren, maar het proces wint nog steeds aan snelheid. Het absolute onbegrip over de stap van Papandreou betekent dat de democratie sowieso niet zo goed meer wordt begrepen – evenmin als het feit, dat je bereid moet zijn daar een prijs voor te betalen.
Ziet men dan niet in dat we het waardeoordeel over democratische processen nu aan kredietbeoordelaars, analisten en bankgenootschappen overlaten? Zij zijn de afgelopen 24 uur allemaal bestormd met interviews, alsof ze iets te zeggen hadden over het feit dat de Grieken zelf over hun toekomst willen stemmen.
De zogenaamde rationaliteit van financieel-economische processen heeft tot de doorbraak van het atavistische onderbewustzijn geleid. Dat men hele landen als lui en bedrieglijk kon beschimpen, leek samen met het tijdperk van het nationalisme ten onder te zijn gegaan. Nu is deze manier van denken en doen weer helemaal terug, met het zogenaamde 'gezonde verstand' aan haar zijde.
De aantasting van het parlementarisme door de verplichte conformiteit aan de markten legitimeert niet alleen de rol van het volk als ‘buitengewone wetgever’, maar dwingt deze wilsuiting in het geval van Griekenland zelfs af. Want ook in Duitsland kun je er zeker van zijn dat men je 'smoel' niet meer zal willen zien, als je als vrij gekozen afgevaardigde je geweten volgt. Wat een Duitse afgevaardigde, die dit tóch heeft gedaan, is overkomen, ervaart nu een staat, en als het zo verder gaat straks heel Europa.
Papandreou doet niet alleen wat juist is, hij toont Europa ook een weg. Want in deze nieuwe situatie zou Europa alles moeten doen om de Grieken ervan te overtuigen, waarom de door haar bepleite weg de juiste is. Het zou zich daar ook zelf van moeten overtuigen. Het zou de net zozeer met hoge schuldenlasten kampende Europese staten eindelijk duidelijkheid verschaffen, welke prijs er moet worden betaald voor de immateriële waarde van een verenigd Europa.

Dat is mooi gesteld daar in Frankfurt en die visie wil ik graag delen, maar de realiteit gebiedt, dat we nu eerst een oplossing vinden in de gegeven situatie. Dat het dan in het vervolg allemaal heel anders moet, dient eveneens duidelijk te zijn.